Áp thuế chống bán phá giá tôn mạ từ Trung Quốc và Hàn Quốc: Ngành thép nội địa “cởi trói”, nhưng áp lực mới có thể phát sinh

Quyết định của Bộ Công Thương về việc chính thức áp thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm tôn mạ từ Trung Quốc và Hàn Quốc đã chính thức có hiệu lực từ ngày 14/8/2025. Với mức thuế cao nhất lên tới 37.13% đối với hàng Trung Quốc và 15.67% đối với hàng Hàn Quốc, chính sách này được kỳ vọng sẽ tạo ra một “lá chắn” vững chắc, bảo vệ ngành sản xuất thép trong nước khỏi sức ép cạnh tranh không lành mạnh.

Quyết định mang tính “phòng vệ” cao

Sau một quá trình điều tra kỹ lưỡng, Bộ Công Thương đã đưa ra kết luận cuối cùng: các doanh nghiệp Trung Quốc và Hàn Quốc đã bán phá giá tôn mạ tại thị trường Việt Nam, gây ra thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất nội địa. Quyết định áp dụng mức thuế chính thức trong 5 năm, tương đương với mức thuế tạm thời đã ban hành trước đó, được xem là động thái kiên quyết của Việt Nam nhằm thực thi các biện pháp phòng vệ thương mại, phù hợp với quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Cuộc điều tra này được khởi xướng từ giữa năm 2024 theo đề nghị của 5 “ông lớn” trong ngành thép Việt Nam, bao gồm Tập đoàn Hoa Sen, Thép Nam Kim, Tôn Phương Nam, Tôn Đông Á và China Steel & Nippon Steel Việt Nam. Đây là minh chứng cho sự phối hợp hiệu quả giữa nhà nước và doanh nghiệp trong việc bảo vệ lợi ích hợp pháp của ngành sản xuất trong nước.

Tác động tích cực và những rủi ro tiềm ẩn

Theo các chuyên gia kinh tế, quyết định áp thuế sẽ mang lại nhiều tác động tích cực, đặc biệt cho các nhà sản xuất tôn mạ nội địa. Ông Lê Hoàng, một chuyên gia trong lĩnh vực vật liệu xây dựng nhận định: “Việc áp thuế sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam như Hoa Sen và Nam Kim có thêm không gian để cạnh tranh về giá và sản lượng. Hàng nhập khẩu giá rẻ không còn là mối đe dọa lớn, qua đó giúp các doanh nghiệp này ổn định sản xuất và gia tăng thị phần.”

Báo cáo từ một số công ty chứng khoán cũng dự báo, việc áp thuế chống bán phá giá sẽ giúp thị phần của các doanh nghiệp nội địa tiếp tục tăng trưởng. Chẳng hạn, Hoa Sen (HSG) có thể nâng thị phần từ 29% lên 30% trong năm 2025 và tiếp tục đà tăng trong những năm tiếp theo. Hơn nữa, với áp lực cạnh tranh giảm bớt, giá tôn mạ trong nước được kỳ vọng sẽ phục hồi từ quý III năm nay, góp phần cải thiện biên lợi nhuận cho các doanh nghiệp.

Tuy nhiên, không phải mọi tác động đều là tích cực. Một chuyên gia từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cảnh báo rằng việc giá thép nội địa tăng do giảm cạnh tranh có thể gây áp lực lên các ngành công nghiệp hạ nguồn, đặc biệt là xây dựng và sản xuất. “Giá nguyên liệu đầu vào tăng sẽ làm đội chi phí sản xuất, có thể ảnh hưởng đến các dự án xây dựng và khiến các sản phẩm cơ khí, chế tạo kém cạnh tranh hơn so với hàng nhập khẩu từ các nước khác,” vị chuyên gia này cho biết.

Phản ứng từ các đối tác quốc tế

Mặc dù chưa có phản ứng chính thức từ chính phủ Trung Quốc và Hàn Quốc, nhưng theo thông lệ quốc tế, hai quốc gia này có thể sẽ xem xét các biện pháp đáp trả. Trong quá khứ, các nước thường khởi kiện lên WTO để phản đối việc áp thuế, hoặc áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại tương tự đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Đáng chú ý, đây không phải là lần đầu tiên Việt Nam sử dụng các biện pháp phòng vệ thương mại. Chính sách này là một công cụ thiết yếu để bảo vệ nền kinh tế trước các hành vi thương mại không công bằng. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng khuyến cáo rằng Việt Nam cần chuẩn bị các kịch bản đối phó với những phản ứng từ phía đối tác quốc tế, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại và nâng cao chất lượng sản phẩm để giảm thiểu rủi ro.

Hướng đi cho doanh nghiệp nội địa

Quyết định áp thuế chống bán phá giá là một “cú hích” mạnh mẽ cho ngành thép Việt Nam. Tuy nhiên, các doanh nghiệp không thể chỉ dựa vào “lá chắn” này. Các chuyên gia nhấn mạnh, đây là cơ hội để các doanh nghiệp nội địa tái cấu trúc, đầu tư vào công nghệ, nghiên cứu và phát triển để tạo ra các sản phẩm có giá trị cao hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe của thị trường. Việc nâng cao năng lực cạnh tranh cốt lõi sẽ là yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của ngành thép trong tương lai.

Nguồn: Vietstock và sưu tầm từ Internet.