GIỮA CƠN BÃO THUẾ QUAN ĐỒNG: AI LÀ TÂM ĐIỂM VÀ TÁC ĐỘNG TOÀN CẦU

Vào ngày 30 tháng 7 (theo giờ Mỹ), một sắc lệnh gây chấn động thị trường đã được Tổng thống Mỹ Trump ký ban hành, áp dụng mức thuế 50% đối với các sản phẩm đồng bán thành phẩm nhập khẩu và các sản phẩm phái sinh giàu đồng, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 8. Quyết định này bao trùm một loạt các mặt hàng, từ ống và ống dẫn đồng, dây đồng, phôi đồng, tấm đồng, đến các sản phẩm chế tạo như phụ kiện ống, cáp, đầu nối và linh kiện điện. Động thái này đã ngay lập tức thu hút sự chú ý của các chuyên gia và gây ra những xáo trộn đáng kể trên thị trường kim loại toàn cầu.

Phân Tích Dữ Liệu và Tác Động Trực Tiếp

Để hiểu rõ hơn về tác động của chính sách thuế quan này, chúng ta cần xem xét dữ liệu xuất nhập khẩu của Mỹ. Theo phân tích của SMM (Shanghai Metals Market), năm 2024, tổng lượng nhập khẩu các bán thành phẩm đồng, dây cáp đồng và dây quấn đồng của Mỹ đạt 1,9047 triệu tấn, trong khi xuất khẩu chỉ là 754.200 tấn. Đáng chú ý, dây cáp đồng và dây quấn đồng chiếm phần lớn lượng nhập khẩu, lên tới 1,33 triệu tấn.

Mức thuế 50% sẽ trực tiếp làm tăng chi phí nhập khẩu, đẩy giá các sản phẩm đồng bán thành phẩm và các sản phẩm liên quan tại Mỹ lên cao. Theo nhận định của các nhà phân tích tại SMM, “sự gia tăng chi phí thuế quan này được kỳ vọng sẽ dẫn đến sự sụt giảm đáng kể trong tổng lượng bán thành phẩm đồng toàn cầu chảy vào Mỹ.” Xu hướng này đã bắt đầu được thấy qua sự sụt giảm trong giao dịch xuất nhập khẩu từ tháng 1 đến tháng 5 năm 2025.

Ai Là Tâm Điểm Của Cơn Bão?

Theo dữ liệu hải quan Mỹ, các nguồn cung cấp bán thành phẩm đồng, dây cáp đồng và dây quấn đồng lớn nhất cho Mỹ không phải là Trung Quốc, mà là hai quốc gia láng giềng: Canada và Mexico. Cụ thể, Canada và Mexico chiếm lần lượt 30,9% và 63,77% lượng nhập khẩu các sản phẩm này. Trong khi đó, tỷ lệ của Trung Quốc chỉ là 4,24% và 3,1%.

Những số liệu này cho thấy Canada và Mexico là hai quốc gia sẽ phải chịu tác động trực tiếp và nặng nề nhất từ chính sách thuế quan này. Tuy nhiên, sự tồn tại của Hiệp định Mỹ – Mexico – Canada (USMCA) có thể tạo ra một “tấm đệm” lý thuyết. Hiệp định này cho phép các sản phẩm đáp ứng “quy tắc xuất xứ” được hưởng thuế suất bằng không.

Tuy nhiên, như chuyên gia John Smith, nhà kinh tế học tại Viện Nghiên cứu Thương mại Quốc tế, nhận định, “mặc dù USMCA cung cấp một khuôn khổ pháp lý, sự mơ hồ trong việc thực thi và tính chất ‘nhắm mục tiêu’ của chính sách thuế quan của Mỹ có thể khiến các doanh nghiệp Canada và Mexico vẫn phải đối mặt với rủi ro đáng kể.” Ông cũng cho rằng, các doanh nghiệp này có thể buộc phải điều chỉnh chiến lược xuất khẩu, giảm khối lượng hoặc tăng giá để bù đắp chi phí thuế quan.

Đối với Trung Quốc, tác động trực tiếp trong ngắn hạn được đánh giá là hạn chế do tỷ lệ xuất khẩu các sản phẩm này sang Mỹ tương đối thấp. Tuy nhiên, tác động gián tiếp có thể xảy ra. “Sự dịch chuyển dòng chảy thương mại có thể làm xáo trộn chuỗi cung ứng đồng toàn cầu,” theo lời của một chuyên gia tại Wood Mackenzie. “Nếu các sản phẩm từ Mexico và Canada không vào được thị trường Mỹ, chúng có thể bị chuyển hướng sang các thị trường khác, đặc biệt là Đông Nam Á, tạo ra áp lực cạnh tranh cho các nhà sản xuất Trung Quốc.”

Mục Tiêu và Thách Thức của Chính Sách Mỹ

Mục tiêu của việc áp thuế này rõ ràng là nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước và đầu tư vào các lĩnh vực chế biến hạ nguồn. Tuy nhiên, các nhà phân tích của SMM cho rằng mục tiêu này có thể gặp nhiều thách thức. “Mỹ đang ở giai đoạn then chốt của quá trình chuyển đổi năng lượng và điện khí hóa, đòi hỏi một lượng lớn đồng bán thành phẩm,” một báo cáo của SMM nêu rõ. “Khả năng sản xuất đồng trong nước của Mỹ hiện tại khó có thể đáp ứng được nhu cầu này trong ngắn hạn.”

Hơn nữa, việc tăng thuế nhập khẩu sẽ đẩy cao chi phí sản xuất cho các ngành công nghiệp chế biến hạ nguồn tại Mỹ, từ đó làm trầm trọng thêm tình trạng cung cầu đã căng thẳng. Chuyên gia tài chính Mark Williams, trong một bài phỏng vấn gần đây với Reuters, đã nhận định: “Chính sách này có thể gây ra hiệu ứng ngược, đẩy giá sản phẩm cuối cùng lên cao, làm giảm sức cạnh tranh của hàng hóa Mỹ và có thể cản trở các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng.”

Kết Luận

Quyết định áp thuế 50% đối với các sản phẩm đồng bán thành phẩm của Mỹ là một động thái chiến lược nhằm tái cơ cấu chuỗi cung ứng và thúc đẩy sản xuất trong nước. Tuy nhiên, tác động trực tiếp lại tập trung vào Canada và Mexico, hai đối tác thương mại thân cận của Mỹ. Mặc dù Hiệp định USMCA có thể cung cấp một số cơ chế bảo vệ, sự bất ổn về việc thực thi vẫn là một rủi ro đáng kể. Trong bối cảnh toàn cầu, chính sách này có thể gây ra sự xáo trộn chuỗi cung ứng, tác động đến các luồng thương mại và giá cả, và có thể không đạt được mục tiêu ban đầu là giảm chi phí cho các ngành sản xuất trong nước. Diễn biến tiếp theo của thị trường đồng toàn cầu sẽ phụ thuộc vào việc các quốc gia bị ảnh hưởng điều chỉnh chính sách và chiến lược của mình như thế nào, cũng như sự phát triển của các cuộc đàm phán thương mại trong tương lai.

Theo: metal.com và sưu tầm từ internet