Tái chế nhôm tại Việt Nam cơ hội và thách thức

Nhôm là kim loại nhẹ, dễ tái chế và có giá trị kinh tế cao — mỗi tấn nhôm tái chế chỉ tiêu thụ khoảng 5% năng lượng so với sản xuất nhôm mới từ quặng (bauxite). Tại Việt Nam, với sản lượng tiêu thụ nhôm ngày càng tăng trong các ngành xây dựng, ô tô, điện tử và bao bì, công nghệ tái chế nhôm đang trở thành giải pháp then chốt để chủ động nguồn nguyên liệu và giảm chi phí sản xuất.

Đặc biệt, sự bùng nổ nhu cầu nhôm định hình phục vụ xây dựng (cửa nhôm, khung nhôm) và chế tạo linh kiện ô tô, điện tử đã thúc đẩy các doanh nghiệp nội địa đầu tư mạnh vào công nghệ tái chế hiện đại, với mục tiêu chiếm khoảng 20% tổng sản lượng nhôm định hình trong nước.

Ứng dụng của nhôm tái chế

Xây dựng: Nhôm tái chế được sử dụng rộng rãi trong sản xuất cửa, khung nhôm, vách nhôm kính, nhôm định hình, đáp ứng yêu cầu về độ bền, tính thẩm mỹ và khả năng tái chế sau vòng đời sản phẩm.
Ô tô & Giao thông: Các bộ phận nhẹ như vành, khung thân xe, chi tiết động cơ… sử dụng nhôm tái chế để giảm trọng lượng, tăng hiệu quả nhiên liệu.
Điện tử – Điện gia dụng: Vỏ laptop, vỏ điện thoại, vỏ tủ lạnh, nồi – chảo nhôm… tận dụng ưu điểm tản nhiệt, độ bền cao của nhôm.
Bao bì & Đóng gói: Lon, hộp nhôm cho thực phẩm, dược phẩm ngày càng ưu tiên nguồn nhôm tái chế để đáp ứng tiêu chuẩn xanh và kinh tế tuần hoàn.

Khung pháp lý và ưu đãi của Chính phủ

Luật Bảo vệ Môi trường 2020 và Nghị định 19/2015/NĐ-CP
- Hoạt động bảo vệ môi trường, sản phẩm từ tái chế chất thải được hưởng ưu đãi, hỗ trợ về thuế và phí theo quy định tại Điều 55, Nghị định 19/2015/NĐ-CP và Nghị định 04/2009/NĐ-CP.
- Doanh nghiệp tái chế phải đáp ứng yêu cầu về Giấy phép môi trường, công nghệ xử lý khí thải, nước thải và quản lý chất thải rắn theo tiêu chuẩn quốc gia.
Ưu đãi tín dụng – tài chính

Theo Nghị quyết 198/2025/QH15, doanh nghiệp thực hiện dự án xanh, tuần hoàn (bao gồm tái chế nhôm) được hỗ trợ lãi suất vay 2%/năm và ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm đầu, giảm 50% trong 4 năm tiếp theo.

3. Thuế Giá trị Gia tăng (VAT) & Thuế xuất nhập khẩu

Nghị định 181/2025/NĐ-CP hướng dẫn Luật VAT quy định sản phẩm có hàm lượng tài nguyên chiếm ≥51% giá thành được áp thuế suất 5% hoặc miễn (tùy mặt hàng).
Miễn thuế xuất khẩu cho nhôm thỏi chưa tinh luyện từ phế liệu theo Công văn 7283/TCHQ-TXNK (2012) và Công văn 11248/BCT-HC (2012) của Bộ Công Thương.

Thách thức và định hướng phát triển

Ô nhiễm làng nghề truyền thống: Tại Mẫn Xá, việc sử dụng nhiên liệu bẩn (than, dầu thải) trong lò nung thiếu công nghệ xử lý khiến khói bụi, xỉ thải ngày càng nghiêm trọng và xâm hại sức khỏe người dân.
Công nghệ & quản lý: Cần đẩy mạnh đầu tư công nghệ lò nóng chảy tuần hoàn, xử lý khí thải đa tầng, đồng thời siết chặt cấp phép môi trường, giám sát chất lượng xả thải.
Phát triển bền vững: Kết hợp chính sách thu hút đầu tư (ưu đãi tài chính, thuế), khuyến khích hợp tác công – tư xây dựng cụm công nghiệp tái chế hiện đại, giảm áp lực ô nhiễm lên làng nghề truyền thống.

Tái chế nhôm tại Việt Nam đang có động lực lớn từ nhu cầu tăng cao và chính sách khuyến khích của Nhà nước. Để phát triển bền vững, cần hoàn thiện khung pháp lý, ứng dụng công nghệ thân thiện môi trường và xây dựng chuỗi giá trị tuần hoàn gắn kết giữa doanh nghiệp và cộng đồng.